Eens in de zoveel tijd staat mijn tijdlijn er weer bomvol mee: Artikelen, filmpjes, quotes of onderzoeken die beweren dat al die social media ons reuze asociaal maken. Meest recent is dit filmpje van Gary Turk (in 9 dagen meer dan 3 miljoen views). Het filmpje is een ode aan het elkaar weer in de ogen kijken, in plaats van naar onze smartphones:
Kennelijk verwoordt Gary de gedachte die veel van ons met hem delen. Die conclusie trek ik niet alleen uit het feit dat het filmpje viraal is gegaan, maar ook uit het feit dat wanneer het filmpje wordt gedeeld deze wordt vergezeld met teksten als:
- Goed om bewust te worden.
- Zo ontzettend schrijnend is de waarheid.
- Dit sluit precies aan op wat ik riep gisteren over ‘sociale’ media, want ook het is ook eenzaam.
- Ik ben ook schuldig hieraan.
- Zeg maar dat het niet waar is!?
- Mooie kijk op de mankementen van de huidige tijd & generatie.
En ik kan nog wel even doorgaan, maar check de opmerkingen zelf maar op Twitter.
Niets nieuws onder de zon
Toch is het best bijzonder dat een boodschap als deze wederom viraal gaat. Hetzelfde gebeurde met het filmpje I Forgot My iPhone, waarvan de teller inmiddels op ruim 41 miljoen views staat. Of The Innovation of Loneliness, met ruim 2 miljoen views (hier de versie met Nederlandse ondertiteling, vertaald door Arthur Kruisman). De boodschap dat social media ons asociaal zouden maken, of dat we eenzamer dan ooit zijn sinds we social media hebben, blijft kennelijk aanspreken. En ik vraag me werkelijk af waarom.
Eenzaam in een stampvol café
Ik moet als ik deze berichten voorbij zie komen vaak denken aan het nummer Stampvol Café van De Dijk (hier de songtekst). Het nummer gaat over het gevoel van eenzaamheid, in het bijzijn van feestvierende cafégangers. De oorzaak ligt niet in het feit dat Huub van der Lubbe zich in het stampvolle café bevindt. De oorzaak van de eenzaamheid ligt in het feit dat Huub liefdesverdriet heeft. Het verschil van zijn gevoelens met de gevoelens van de feestvierende cafégangers zorgt voor extra contrast, waardoor hij op de feiten wordt gedrukt dat hij niet zo lekker in zijn vel zit. Er is geen connectie met diegenen in zijn directe nabijheid, daarom voelt hij zich eenzaam.
Connectie
Social Media bieden ons juist de mogelijkheid om meer met elkaar in verbinding te staan. Social Media zijn een verlengstuk van onze fysieke vormen van interactie. Wanneer ik een foto van mijn spelende kinderen met mijn moeder deel via Hangouts, is ze er virtueel een beetje bij. Ook al is ze elders. Wanneer ik een halfuur moet wachten op een afspraak en ik leg een woordje op het virtuele spelbord van Wordfeud in het spelletje dat ik met mijn vrouw speel, zijn we virtueel even met elkaar verbonden. Wanneer ik op Twitter kijk of er ook anderen zijn die net als ik de film Gravity vonden tegenvallen, vind ik een volstrekt onbekende die dezelfde gevoelens deelt. Alsof ik aan de toog een biertje bestel en in een gesprek val waar ik een bevestigende opmerking over maak. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Ik ben ervan overtuigd dat je zelf ook legio voorbeelden kent op welke manier social media ons sociale leven kunnen (!) verrijken.
Assumption is the mother of all fuckups
Waar het misgaat, is bij aannames. Immers: “Assumption is the mother of all fuckups”. Diegene die in de Albert Heijn op het telefoonschermpje kijkt is misschien helemaal niet aan het Facebooken, maar heeft zijn boodschappenlijstje op een digitaal kladblokje staan. Of hij overlegt via WhatsApp even welk merk macaroni het ook alweer moet zijn. Diegene die voor de kassa staat bij de groentenboer checkt misschien niet zijn Twittertijdlijn, maar laat net een positieve review achter bij zijn FourSquare incheck. Waar het ook volgens mij misgaat, is bij de aanname dat het vroeger heel anders was. Want is dat zo?
All this technology is making us antisocial. pic.twitter.com/umsoprj2Gu
— History In Pictures (@historyepics) 1 mei 2014
Sociale media maakt niet asociaal
Gelukkig ben ik geen roepende in de woestijn. Je moet er even naar zoeken, maar er zijn er meer die net als ik vinden dat het wat overdreven is om te stellen dat social media ons asociaal te maken. Neem bijvoorbeeld bedrijfspsychologe Karen de Visch die in maart van dit jaar nog een artikel schreef met de titel: “Sociale media maakt niet asociaal.” Zij besluit dat artikel met de woorden: “Het leven is geven en nemen.” In hoeverre accepteren we nog van elkaar dat we in het openbaar virtueel in contact staan met anderen? Zolang dat met respect gebeurt, wat naar mijn overtuiging vaker wel het geval is dan niet, hoort dat er tegenwoordig gewoon bij.
Bellen, dát is pas asociaal!
“Maar de jeugd belt elkaar tegenwoordig niet eens meer,” ving ik laatst op. De uitspraak werd bedoeld als een bevestiging dat we door social media van elkaar vervreemden. Precies het tegenovergestelde is het geval. Immers, er is bijna geen asocialere manier van interactie dan elkaar bellen. Of je nu in gesprek bent, de kinderen in bed stopt, staat te koken, of gewoon even geen zin hebt om te praten: daar heeft de telefoon geen boodschap aan. Opnemen zul je, dat wordt van je verwacht. Probeer de telefoon maar eens te laten rinkelen in gezelschap. 10 tegen 1 dat de opmerking: “Moet je niet opnemen?” zal klinken. Die opmerking heb ik nog niet gehoord bij een pingeltje van WhatsApp, een Facebook ringtone of een fluitend vogeltje om een privébericht aan te kondigen. Het is volstrekt normaal dat ik die pas beantwoord als ik de zin afmaak waar ik mee bezig ben, of eerst nog even mijn kopje koffie opdrink. Generatie Y denkt daar exact hetzelfde over, die belt niet meer.
Met Huub aan tafel
Terug naar dat tafeltje in dat stampvolle café van De Dijk, waar Huub van der Lubbe zijn liefdesverdriet niet kan delen met de overige bezoekers. Die zit daar dus met zijn ziel onder zijn arm eenzaam en alleen te zijn. Wat zou het voor hem geweldig zijn geweest om virtueel verbinding te maken met een hele andere groep dan de geen gehoor gevende cafégangers. Als hij even zijn mobieltje had kunnen pakken om met vrienden, bekenden of misschien zelfs met relatief onbekende twittervolgers de quote: “Niets is zo eenzaam als een stampvol café” te kunnen delen. Grote kans dat er een interessant virtueel gesprek was ontstaan. Dan had Huub wel een connectie gehad. Aan de andere kant, dan was dat mooie nummer misschien wel nooit geschreven..
Rick de Haan 
Wow, je neemt me de woorden uit de mond! https://www.facebook.com/sanneroemen/posts/10154058794215462?stream_ref=5
En jij de mijne. Zal straks even inloggen op Facebook om te liken.
Gedeeld met daarbij de volgende tekst: En ook hier zit een kern van waarheid in. Misschien moeten we maar gewoon ons gezonde verstand gebruiken en overal een gulden middenweg in proberen te vinden?
Goede blog Rick, meteen gedeeld op FB 🙂
Thanks Lisette! 🙂
Vooraf moet ik zeggen dat ik niet anti socialmedia ben. Zo zit ik met mijn smartphone dit artikel te lezen en ook op dit kleine toetsenbord je van mijn samsung een reactie te typen (hens de spellingsfouten).
Ik vind je een leuk artikel schrijven, zeker in het begin. Mooi hoe je omschreef dat wordfeud een leuk moment is om virtueel even contact te maken met een persoon. En is het niet prachtig dat je hierdoor meer in contact kan staan met mensen die verder weg wonen??
Helaas vind ik je verder in het artikel verlagen naar een welles nietes verhaal. “Zij zeggen dit, maar dit vind ik……”
Social media moet meer geaccepteerd worden, helemaal mee eens, maar die gulden middenweg heb jij ook nog niet beschreven….
Die mening mag je hebben, dank voor je reactie. De gulden middenweg zal voor velen anders zijn. Dat ik wellicht positiever ben in dit blog in plaats van een meer objectief relaas komt door het feit dat ik een tegengeluid wilde laten horen. Die klinkt naar mijn idee namelijk te weinig. Klaagzang wordt massaal nagezongen, ik zing een andere toon.
Volledig eens. Ik ergerde me aan dit moraalridder-filmpje dat ik wel móest kijken omdat mijn hele timeline ermee vol stond (en ik dacht dat het daarom wel interessant móest zijn). Asociaal ben je, of ben je niet. Dus iedereen die zichzelf in dat filmpje herkent, zou zijn eigen karakter eens onder de loep moeten nemen in plaats van zijn mediagebruik.
Heerlijk, dank! Ik had het filmpje al een paar keer voorbij laten gaan, vanwege de commentaren. Eenmaal gereageerd met: Nee, dan vroeger in de trein, toen iedereen achter een gigantische krant verstopt zat, dàt was gezellig!
Nu toch maar even gekeken en gedacht: Wat een sentimenteel gelul en wat gezellig paradoxaal dat het via de social media viraal gaat… Schuldgevoel?
mmmmm, iemand besteed aanzienlijk veel tijd om een interessante rijmende tekst te schrijven met een aantal sterke quotes, dat ook nog te verfilmen (technische knap gedaan trouwens) en dan … een blog van Rick.
De eerste alinea’s gaan lekker, verwijzing naar Stampvol van de Dijk – check, sterk gevonden. Het gaat uiteindelijk over connectie, nieuwe mogelijkheden, check, helder.
Dan … onder de noemer “Assumption is the mother of all fuckups” een lijst assumpties:
– het gaat mis
– Rick is roepende in een woestijn
– oh nee toch niet 🙂 tenminste, als je even zoekt
– en in de comments: Rick is positiever dan objectief (huh? over die video?)
Maar de meest knap verborgen assumptie is nog ‘deze film, of de mensen die het verspreiden, beweren dat social media asociaal is’. huh? wie zegt dat? was de film in de eerste alinea niet nog een ode aan elkaar weer in de ogen kijken?
waar komt vandaan dat deze video of de delers ervan beweren dat social media asociaal is?
is dat niet gewoon een eigen assumptie, nodig om je eigen verhaal te vertellen?
Dat je een klaagzang (huh? nog zo een assumptie) niet meezingt, ok.
Helder van geest, staat je goed 🙂
Maar om vervolgens als moraalridder [assumptie] in je eigen social media netwerk punten te scoren [assumptie] door je eigen klaagzang te starten over een video die met veel passie gemaakt is [assumptie], mwahhh…
Waarin verschilt jouw klaagzang van de ‘klaagzang’ van de video?
Ben je niet gewoon bezig met een poging tot ‘social bonding’ met je eigen sociale netwerk juist via diezelfde social media?
Of heb je daadwerkelijk interesse om in contact te komen met de mens achter de onbekende maker? Want daar gaat de film volgens mij over. Contact maken met ipv like, of in dit geval dislike.
eerst #schuddenvoorgebruik dan #openvoorcontact
Dank voor je uitgebreide feedback, zowel de positieve als de positief kritische delen. Positiever dan objectief gaat uiteraard niet over de video, maar over social media. Dat de delers van de video (over het algemeen) beweren dat social media asociaal zijn kun je uit de commentaren halen die vergezeld gaan met de link naar de video (paar Twittervoorbeelden in blog verwerkt).
Reden voor het schrijven was het tegengeluid. Reden voor veel anderen om mijn blog te delen is dezelfde behoefte aan dat tegengeluid. Uiteraard mag je daarvan vinden wat je wilt. Top dat je je erin hebt willen verdiepen.
Dit is op madbello online foto's herblogd.
Social media roepen discussies op, dat is duidelijk. Iedereen heeft zijn eigen perceptie en het genoemde asociale effect zou beter minder sociaal genoemd moeten worden. Het bevordert in weinig gevallen het directe intermenselijke contact maar vooral het vluchtige digitale. Daarnaast is door de hoeveelheid berichten via FB ea social media het toch een reeks aan korte en oppervlakkige momenten.
Het effect van verstrooiing eerder dan wederkerige intermenselijk interesse.
Het gaat om een gezonde mix waarbij er toch een taak ligt om de jeugd ook het intermenselijke contact te blijven aanbieden en laten beleven.
Overeenkomst met het volle café en de trein is dat dit geen bekenden van elkaar zijn.
Het is weldegelijk schrijnend als je in een restaurant mensen tegenover elkaar zit zitten met elk een smartphone in de hand. Vreemd, terwijl samen eten toch echt een ontmoeting tussen twee of meerdere mensen is. Of op een verjaardag kinderen met een I-pads voor hun neus, terwijl ze ook hun onderlinge band kunnen versterken door samen dingen te doen. Vraag aan kinderen of volwassenen hun beste herinnering aan een goede vriend is en ze zullen het niet over een whatsapp gesprek hebben. Dat mensen behoefte hebben om elkaar op te zoeken bewijzen massale evenementen. Samen een berg op fietsen, samen naar een concert, samen naar een huldiging van een kampioen, samen een stille tocht meelopen. Dat kun je ook meemaken van achter een schermpje, maar zal uiteindelijk een vervreemd gevoel geven. Mensen zijn geen solitaire wezens en hebben behoefte aan physieke interactie. De nieuwe generatie leert te weinig om sociale media in dienst te stellen van het “echte contact”. Terwijl dat weldegelijk kan en dat is waarschijnlijk wat deze blogger wil aantonen. Het is even wennen, maar er ontstaan nieuwe sociale regels binnen groepen: Telefoons uit tijdens het eten, bijvoorbeeld.
Een knuffel of iemand in de ogen kijken doet een mens ook meer dan een “like”.
Of het asociaal is, weet ik niet. Een verarming is het (op dit moment) wel.
Eens. Er ontstaan door social media vooral meer virtuele contacten. En die zijn dus niet echt. Volgens mij wordt ook het omgevingsbewustzijn negatief beïnvloed. Ik zie ook een vreemd soort ‘dwangneurose’ ontstaan. Social media appeleren aan een oude menselijke eigenschap, namelijk nieuwsgierigheid. Op een piepje uit een apparaat MOET (vaak direct) worden gereageerd. En we vinden het allemaal verdomd irritant, maar het gebeurt tóch. Tijdens goede gesprekken of diepgaande ontmoetingen blijken App, Note, Muis de baas. Met name dat vind ik verarming. Overigens, zelf Twitter ik niet. Maar ben (vooral vanwege een handicap) aangewezen op een groot beeldscherm. Vol virtuele vrienden.
Eigenlijk ben ik best onder de indruk van de diversiteit aan reacties op dit blogartikel. Dat is zeker een geweldig pluspunt ook al heb ik natuurlijk niet ook nog eens alle reacties op de video bekeken. Laat ik het zo zeggen: de video maakt iets los, lijkt iets te bevestigen dat we misschien wel allemaal wat extreem aan het worden zijn, maar het roept ook weer dit artikel op, dat er natuurlijk niet gewesst zou zijn zonder de video 🙂
Nou ik ben best blij met al die verschillende invalspunten op dit alles en er zijn zowel bevestigende als tegensprekende aspecten die ik zeker het overwegen waard vind. Het leven is niet zwart-wit maar er is een veelheid aan grijsnuances en die heb je allemaal nodig om het totale beeld scherp te kunnen zien. Duim omhoog dus voor de video, dit blogartikel en al jullie reacties!
Leven is iets fantastisch!
Mooie woorden Theo, het leven is inderdaad fantastisch 🙂
Aannames of beleving. Dit neigt toch naar een gevalletje Stockholmsyndroom.
Kan me goed vinden in je onderbouwing dat social media ons zeker niet asocialer maken. Het verrast me echter dat je stelt dat bellen asociaal zou zijn. Je hebt namelijk altijd nog het verschil tussen ‘bereikbaar’ en ‘beschikbaar’. Zolang je daar daar goed mee om kunt gaan (en je telefoon dus stil zet of een binnenkomende call wegdrukt tijdens een gesprek) dan is er niets asociaals aan. Ik waardeer aan bellen met name de intonatie en het snel kunnen inspelen op nuances. Zonder mail zou ik kunnen. Zonder appen en tweeten al veel moeilijker. Maar een goed telefoongesprek vind ik een onmisbaar element in de zee van sociale mogelijkheden.
Sociale media heeft mij heel veel gegeven. Ik als alleenstaande moeder zit savonds vaak alleen maar kan mij uiten via facebook en toen nog Hyves door middel van foto´s te delen en aan te geven waar ik op dat moment ben. Aansluiten bij mensen die ook aangeven waar ze zijn en oude vrienden weer vinden waar ik in de jaren ervoor geen contact meer mee heb gehad. Mijn hele familie in australie weergevonden en plannen gemaakt om ze volgend jaar te bezoeken. Een uitnodiging kriljgen voor een etentje van een oude bekende die op dat moment ook vrijgezel weer was. Dit alles was niet mogelijk geweest als sociale media er niet was geweest. Het is gewoon wat je er zelf mee doet en hoe bewust je er mee omgaat. Ik kijk iedereen nog steeds in de ogen en zie dan de fotos die ze van hun kinderen en van de vakanties hebben geplaatst of waar ze de week er voor hebben gegeten en hoe ze dat hebben gevonden. Ik hou van sociale media . PUNT.
Dag Olga,
Dank voor je reactie. Wat me vaak opvalt bij reacties, is dat degenen die er positief tegenaan kijken voorbeelden van zichzelf geven. Degenen die ronduit negatief zijn (niet alle reacties zijn hier gepubliceerd, want de negativiteit uit zich niet altijd even lezenswaardig) geven vooral voorbeelden van ‘de ander’. Met jouw open en eerlijke reactie bevestig je bij mij dat beeld. Dank!
Eigenlijk laat jij in dit artikel de voordelen zien van social media, en in het filmpje worden de nadelen getoond. Je kunt dan dus eigenlijk niet stellen dat de standpunten uit het filmpje niet kloppen. Ook ben ik het helemaal niet eens met wat je schrijft over bellen. Tuurlijk zul je de opmerking ‘moet je niet even opnemen’ krijgen, maar er wordt tegenwoordig net zo raar naar je gekeken als je niet je mobiel pakt bij een Whatsapp berichtje. Bovendien kun je daarbij ook gelijk zien wanneer jij ‘laatst gezien’ bent, daar heb ik al zo vaak gezeik mee gehad. Mensen vinden het raar dat jij niet mobiel bereikbaar bent, als je tegenwoordig zelf wilt bepalen wanneer je aandacht aan je mobiel schenkt. Ik vind dat dit gecombineerd met de boodschap uit het filmpje de sociale media wel degelijk asociaal maakt.
Let’s agree to disagree Raymond. Dank voor je feedback!
Ieder verhaal heeft twee kanten. Ik gebruik ook social media vooral facebook vanwege familie ver weg en het in contact blijven met mensen die je niet dagelijks ziet. Maar op andere punten is het soms ook een verarming. Zo heb ik bij mijn laatste werkgever ervaren hoe neurotisch sommigen met hun smart phone omgaan. Iedere pauze moet dat ding als eerste gepakt worden om vervolgens de rest van de pauze enkel de aandacht daarop te richten. Een goed gesprek face to face sorry geen tijd. Zelfs tijdens de lunchpauzes zat het merendeel enkel stomweg met dat ding bezig. Lekker gezellig. Volgens mij is er niets mis mee tenzij je het dwangmatig gaat gebruiken en persoonlijke menselijk contact daardoor buiten sluit. Het probleem is volgens mij dan ook niet social media zelf maar de mensen die het gebruiken. Het moet voor mij een aanvulling zijn en niet een in plaats van. Zolang het niet in plaats komt van echt menselijk contact met de mensen die echt in je nabijheid zijn is er niets mis mee. Eenzaam word het pas als je enkel nog zo bezig bent met je smartphone dat je geen oog meer hebt voor de dingen om je heen. Zoals je al zegt een goede middenweg en er is geen probleem. Helaas slaan vele tegenwoordig nogal door en ja dan krijg je situaties zoals in dit soort filmpjes beschreven.
Pingback: 5 redenen waarom bellen de meest asociale manier van communiceren is | Rick de Haan
Pingback: Het Nieuwe Samenwerken en Communiceren